-
1 თენება
бон кӕнын, рухс кӕнынქართულ-ოსური ლექსიკონი (Грузинско-Осетинский словарь) > თენება
-
2 мучиться
несовер. хъизæмар кæнын, удхар кæнын, тухæн кæнын, хъуырдухæн кæнын, фыдæбон кæнын, хъиамæт кæнынперед смертью он долго мучился – йæ мæлæты размæ ма бирæ фæудхар кодта
-
3 рассветать
-
4 помучиться
совер. ахурхæй мæлын, аудхар кæнын, атухæн кæнын, афыдæбон кæнын -
5 გაწვალება
фыдӕбон кӕнын, хъизӕмар кӕнын, удхар кӕнынქართულ-ოსური ლექსიკონი (Грузинско-Осетинский словарь) > გაწვალება
-
6 წამება
Iуырнындзинад, уырнынმწამს – уырны мӕIIхъизӕмар, хъиамӕт кӕнын, фыдӕбон кӕнынაწამებს – хъизӕмарӕй йӕ марыქართულ-ოსური ლექსიკონი (Грузинско-Осетинский словарь) > წამება
-
7 გათენება
ქართულ-ოსური ლექსიკონი (Грузинско-Осетинский словарь) > გათენება
-
8 мочь
I несовер.1. передается в осетинском языке объективным оборотом:я могу – мæ бон у (букв. моя сила есть)
открыть те двери я не мог (Есенин) – уыцы дуар бакæнын мæ бон нæ баци
II жен. разг.:он не может стоять на ногах – йæ къæхтыл лæууын нæ фæразы
что есть мочи, изо всей мочи – йæ тых-йæ бонæй
мочи моей нет – мæ бон нал у
-
9 пострадать
совер. фыдæбон бавзарын, фæхъизæмар кæнын, фæтухæн кæнын; фæзиан уын, фæхъыгдард уынпострадать за идею – идейаайы тыххæй фыдæбон бавзарын
дом пострадал от пожара – хæдзар сыгъдæй фæзиан ис, хæдзар сыгъдæй фæхъыгдард ис
-
10 слоняться
несовер. разг. лекка кæнын, хъеллау кæнын, æдзæлгъæд рацу-бацу кæнынвесь день слонялся без дела – æгас бон æнæхъуыддагæй лекка кодта
-
11 брезжить
несовер. ивайын, бонивайæн кæнынутро чуть брезжит – бон цъæх кæны, бон ивайы, бонивайæн кæны
-
12 дневать
несовер. бонасадæн кæнын, бон æрвитынмы дневали в поле – быдыры бонасадæн кодтам
он там днюет и ночует – æхсæвæй-бонæй уым вæйы
-
13 управиться
совер. разг. бон бауын, хъуыдтаг фæуын, кæронмæ ахæццæ кæнынне управишься! – дæ бон нæ бауыдзæн!
-
14 ცხრილი
1) сыхырна2) таблицӕგამრავლების ცხრილი – бӕркӕныны таблицӕ◊ ცხრილით წყლის ზიდვა – сыхырнайӕ дон хӕссын (анӕхъуаджы фыдӕбон)◊ ცხრილის წვნა – а) сыхырна бийын; б) ахӕсгӕ хъизӕмар, фыдӕбон, удхар кӕнын◊ ცხრილში გატარებული კაცი – а) сыхырнайы уагъд лӕг; б) ахӕсгӕ ӕгъдауджын адӕймагქართულ-ოსური ლექსიკონი (Грузинско-Осетинский словарь) > ცხრილი
-
15 валяться
несовер.1. (о человеке или животном) тулын, бæгъдулæг кæнын, ратул-батул кæнын, хи æвдулын, мæцынкниги валяются на полу – чингуытæ пъолыл калдæй лæууынц
3. (лежать) фæрсылæй лæууын, фæрсылæй хуыссынцелый день на диване валяется – бон изæрмæ диваныл фæрсылæй хуыссы
-
16 влачить жалкое существование
тæригъæддаг цард кæнын, бонæддæдæр кæнын -
17 воображать
несовер. хъуыды кæнын, хъуыдыйы исын, фæлгæнын, æнхъæлынсм. вообразитьне воображай, что ты всё можешь разг. – афтæ ма æнхъæл, æмæ дæ бон алцыдæр у
много о себе воображает разг. – йæхиуыл иттæг æрвæссы
-
18 изобличить
совер. багæды кæнын, раргом кæныня мог единым словом изобличить сокрытого злодея (Пушкин) – мæ бон уыд иунæг ныхасæй багæды кæнон æмбæхст фыдгæнæджы
-
19 кататься
несовер.1. (на санках, коньках, лыжах) бырынс утра до вечера катается на лошади – бон изæрмæ бæхыл сер кæны
-
20 клониться
несовер.1. (наклоняться) тасын, гуыбыр кæнын, къул кæнын2. (приближаться):день клонится к вечеру – бон изæрырдæм акъул и
- 1
- 2
См. также в других словарях:
САУ БОН КÆНЫН — Уæззау зиан æрцæуын. Уæвгæ, сау бон кæуыл бакодта, уыдонæн се ппæты зонгæ дæр нæма бакодтой. Æрмæстдæр нæхи сыхæгты... (МД. 1992, 3.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ТÆРИГЪÆДДАГ БОН ÆРКÆНЫН — Тынг уæззау уавæрмæ æрхауын, цард фыдбонтæй æрвитын, уæззау зиан баййафын … Фразеологический словарь иронского диалекта
БОНÆДДÆДÆР МИТÆ КÆНЫН — Æнæбары архайдтытæ, митæ кæнын. Мышиная возня. Petty intrigues, petty cares. Развæлгъау сын нывгонд чи уыд, уыцы фæлгæты мидæг марионеткæйау змæлгæйæ æгъуыз æмæ æндзыгæй бонæддæдæр кодтой. (Х.1993. 16.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
БОН ЗОНЫН КÆНЫН — Искæй басæттын, йæ тых, йæ уавæр ын базонын кæнын … Фразеологический словарь иронского диалекта
САУ БОН БАЙЙАФЫН — см. ДУДГÆ БОН БАВЗАРЫН тж. САУ БОН НЫККÆНЫН Стыр зындзинад бавзарын, æнамонддзинад сæмбæлын. Уыцы æвзонг лæппутæн дæр... цæстытылхæцæг мæхæдæг фæдæн. О, уас мæ сау бон баййафа, цытæ баурæдтон, цы?! (Дзугаты Г. Æнайы лæвар.) Сау боны дуг мыл… … Фразеологический словарь иронского диалекта
СÆР ЦЪÆЛ КÆНЫН — Фыдæбон кæнын, исты аразыныл тынг архайын, хъуыды кæнын. Ломать голову. Йæ мард æрцыд дæр уый у... Æндæра сæм лæг йæхи æрæввахс кæнид, кæддæра цы архайынц, цæуыл цъæл кæнынц сæ сæртæ. (Хъодалаты Г. Хуыцауы «минæвар».) … Фразеологический словарь иронского диалекта
СÆРÆН НИЗ КÆНЫН — Хицæн уæлдай фыдæбон кæнын, уæлдай бæрндзинад исын. – Нал мой кæнын. Кусын. Схъомыл сæ кæндзынæн. Æмæ уæлдай низ нал кæндзынæн мæ сæрæн. (Гаглойты В. Гæлæбу.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХУР, БОНÆЙ НИЦЫ ФЕНЫН — Мæгуыр цæрын, фыдæбон кæнын, бирæ кусын, æнцойад нæ зонын … Фразеологический словарь иронского диалекта
ХЪЫЦЪЫ ДÆТТÆ НУАЗЫН КÆНЫН — тж. ХЪЫЦЪЫ ДÆТТÆ ДАРЫН Искæмæн фыдæбон кæнын, хъизæмарæй марын. Къоста йын (Кахановæн) цы хъыцъы дæттæ фæныуазын кодта, уыдон маст иу ранмæ æртымбыл æмæ йæ уыцы минут скалынмæ хъавыд. (Дзаттиаты Т. Хæххон стъалы.) Сау уынгæджы уыд мæнæ йæ фыртæй … Фразеологический словарь иронского диалекта
ТÆФÆРФÆС КÆНЫН — см. ТÆФÆРФÆС КÆНЫН – перевод Зиан æфснайынц фылдæр хатт дыккаг кæнæ æртыккаг бон. Фыццаджыдæр зианы уæз хиуæттæ æмæ сыхбæстыл æнцайы. Иу дыууæ сахаты бæрц куы рацæуа зианы ахицæныл, уæд мæрдджынты кæрты дуармæ сыхæгтæ æмæ хионтæ æгъдаудæттæг… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
КЪУХ РОГ КÆНЫН — тж. КЪУХ ФÆРОГ КÆНЫН см. АРМ РОГ КÆНЫН Æххуыс кæнын. Мæ бон цы уыд, уымæй архайдтон йæ къух фæрог кæныныл, йæ хъыджы ма бацæуыныл. (Ф.1987. 10.) Сывæллæттæ амæй ай къаддæртæ... æцæг ын дыууæ хистæры йæ къух рог кæнынц чысыл, фæлæ цы у нырма сæ… … Фразеологический словарь иронского диалекта
